Cây tre là một hình ảnh rất đỗi thân thuộc với mỗi chúng ta. Tre không chỉ là biểu tượng cho sự bền bỉ, kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam, cây tre còn có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Đặc biệt những năm gần đây, cây tre còn tạo thêm được nhiều giá trị mới trong kiến trúc và nội thất hiện đại.
Vật liệu tre ngày càng hiện hữu nhiều hơn trong đời sống của con người và để hiểu hơn về giá trị mới mà cây tre mang lại. Hôm nay, chúng ta cùng gặp KTS Nguyễn Tấn Đạt – người sáng lập Newbamboo.
– PV: Thưa anh Đạt, điều gì ở cây tre hay điều gì khác đã khiến cho anh gắn bó với tre như vậy?
– KTS Đạt: Cây tre Việt Nam rất thân thuộc với đời sống của chúng ta. Lý do đầu tiên mà tôi tìm đến Tre đó là sự thân thuộc, tính gần gũi. Lý do thứ hai, đó là nhu cầu tìm kiếm cái mới, biến những cái gần gũi trở thành tiện nghi hơn, phục vụ đời sống con người. Lý do thứ ba, theo tôi đó là sự khác biệt. Nói về dòng sản phẩm nội thất, hiện nay trên thị trường nội thất gỗ được sử dụng phổ biển hơn nội thất tre. Trong quá trình tìm tòi, tôi đi tìm kiếm sự khác biệt của vật liệu tre. Yếu tố thứ tư, đó là tính địa phương. Bản thân là người sinh ra ở ở mảnh đất Hà Tây, nơi có rất nhiều làng nghề làm tre truyền thống và sự va đập vào vật liệu tre cùng sự tìm tòi cái mới khiến cho tôi nảy ra ý tưởng phát triển dòng vật liệu truyền thống phù hợp với thời đại mới.
– PV: Người ta nói rằng khai thác gỗ sẽ làm ảnh hưởng đến môi trường, còn dùng vật liệu từ tre là vật liệu xanh thân thiện với môi trường. Vậy anh có thể chia sẻ rõ hơn quan điểm của mình về điều này được không?
– KTS Đạt: Nói về việc khai thác, chúng ta phải hiểu bản chất của vật liệu. Chúng ta biết rằng nguyên liệu hóa thạch là nguyên liệu không có tái sinh. Vật liệu gỗ là vật liệu tái sinh chậm, còn tre lại là vật liệu tái sinh nhanh. Nếu chúng ta sử dụng một vật liệu tái sinh nhanh, mà lại đáp ứng được nhu cầu của con người thì vật liệu đó sẽ có khả năng thay thế những vật liệu tái sinh chậm. Chúng ta không nói rằng là vật liệu gỗ ảnh hưởng đến môi trường, vì bản thân gỗ là vật liệu rất tốt so với các vật liệu khác. Tuy nhiên, cây gỗ là loại cây có khả năng phục hồi môi trường. Cho nên chúng ta phải gìn giữ, bảo vệ, phát triển gỗ vào những việc bảo vệ môi trường hơn là việc phục vụ con người. Đồng thời tìm vật liệu tái tạo nhanh làm được như gỗ, như vậy vật liệu đấy được coi là vật liệu bảo vệ môi trường.
– PV: Chúng ta thấy, tre nguyên bản tạo ra các sản phẩm đã đẹp và tiện ích rồi. Nhưng nếu chúng ta biết ghép các tấm tre lại còn đa tiện ích và tinh tế hơn. Tuy nhiên, trên thực tế thì tôi biết rằng có không ít người vẫn e ngại chưa sử dụng những sản phẩm được làm từ tấm gỗ tre ép. Mọi người sẽ tò mò về ưu điểm vượt trội, giá thành ra làm sao và cả độ bền nữa? Anh có thể chia sẻ kỹ hơn về những ưu điểm và những thông tin này được không ạ?
– KTS Đạt: Ưu điểm của vật liệu tre này đầu tiên đó là làm việc tập thể. Khi một tấm tre trở thành nan và được ép thành một tấm, thì việc làm việc tập thể khiến cho vật liệu tre hạn chế được sự cong vênh co ngót tối đa. Đồng thời tận dụng được phương thức ghép nan theo hướng đan ngang dọc theo nhu cầu. Chúng ta sẽ tạo được tấm vật liệu ít cong vênh, ít co ngót. Đó chính là những cái ưu điểm vượt trội so với liệu gỗ nguyên khối. Ưu điểm thứ 2, đó là ghép nhỏ thành to từ những nan tre. Chúng ta có thể tạo được vật liệu có kích thước lớn hơn so với những vật liệu tự nhiên. Ưu điểm thứ 3 của vật liệu tre đó chính là dẻo và đàn hồi. Nếu chúng ta biết sử dụng vật liệu tre đúng thì chúng ta tạo được vật liệu có khả năng dẻo như carbon mà giá thành rất rẻ. Ưu điểm thứ 4, bản chất của vật liệu đó là tái tạo. Tre sinh sôi phát triển rất nhanh làm giảm giá thành sản phẩm. Việc của chúng ta là làm sao khai thác được thật nhiều tre. Đấy là một trong cái ưu điểm mà bản chất của vật liệu.
Còn trong chế biến, tùy theo sản phẩm, chúng ta sẽ sử dụng, làm sao mà phát huy được ưu điểm của tre. Nếu so sánh tre với gỗ, bản chất của 2 vật liệu có những phương pháp làm việc khác nhau. Chúng ta cố gắng làm tre giống gỗ thì tre sẽ không phát huy được ưu điểm, cũng như cố gắng gỗ làm như tre thì gỗ cũng sẽ không phát huy được ưu điểm. Đấy là lý do mà mà tôi thường nói “Dẻo như carbon, cứng như thép, chế biến như gỗ”. Đấy chính là những ưu điểm của cây tre và vật liệu từ tre.
– PV: Một sản phẩm có nhiều công dụng, nhiều tiện ích, giá thành hợp lý thì tôi nghĩ chắc chắn sẽ có rất nhiều người lựa chọn để sử dụng trong thời gian tới. Anh có thể chia sẻ thêm một chút, với những vật liệu là gỗ tre ép như thế này thì chúng ta có thể tạo ra được những sản phẩm như thế nào và ứng dụng được ở lĩnh vực khác ra sao?
– KTS Đạt: Ứng dụng của vật liệu tre rất đa dạng. Việc đầu tiên là ứng dụng theo phương pháp chế biến từ thô đến tinh. Với chế biến thô, chúng ta ứng dụng vào nông nghiệp rất phổ thông. Trong công nghiệp tre làm sàn tàu thuyền, tàu thủy hay ván sàn container. Đồ gia dụng từ tre cũng được sử dụng nhiều trong cuộc sống hằng ngày như: chén, đũa, muỗng, đĩa, ống hút, ống cắm đũa, kệ tre, cốc tre, giỏ tre… Trong dân gian, tre còn là vị thuốc, như vậy tre có khả năng kháng khuẩn. Hiện nay, tổ chức y tế của Mỹ khuyến cáo dùng thớt tre thay cho thớt gỗ vì thớt tre ít nhiễm khuẩn hơn.
Đối với mảng nội thất, tôi kỳ vọng tương lai tre sẽ thay thế được gỗ tự nhiên. Như chúng ta đã biết, để trồng và khai thác một cây gỗ tự nhiên, chúng ta cần khoảng tầm 30 – 40 năm, thậm trí 60 năm. Tre chỉ cần 5 năm đã có thể khai thác. Trong quá trình phát triển, để phục vụ con người, chúng ta phải tìm kiếm vật liệu thay thế và đáp ứng được các tiêu chí về tiện nghi, tiện lợi mà bền vững.
Tôi nghĩ vật liệu tre sẽ có chỗ đứng. Người Việt Nam chúng ta đã sử dụng cây tre từ rất lâu. Trải qua thời kỳ gian khó, cây tre đã đồng hành cùng người dân. Nếu chúng ta không tìm được sự tiện nghi, sự tiện ích mới thì vật liệu tre có thể trở thành vật liệu của quá khứ. Ngày nay, tre ép được sử dụng tạo ra rất nhiều sản phẩm khác nhau, từ đồ dùng trang trí cho đến sản phẩm nội thất và kiến trúc hiện đại. Không chỉ có chất lượng tốt, tre còn mang một màu sắc rất riêng, độc đáo mà tinh tế trong lĩnh vực nội thất, sản phẩm tre ép giúp không gian nhà bạn trở nên tươi mới, sáng tạo và đặc sắc hơn, đặc biệt là những sản phẩm làm từ tre luôn mang đậm phong cách và hồn cốt con người Việt Nam.
– PV: Hiện nay có nhiều người không sử dụng gỗ tự nhiên, gỗ công nghiệp mà lại chọn đồ nội thất được làm từ tre và người ta nói rằng cây tre sẽ trở thành vật liệu của tương lai. Ý kiến của anh về điều này như thế nào ạ? Anh có đồng ý không ạ?
– KTS Đạt: Tôi nghĩ nó có tính tất yếu, việc sử dụng tài nguyên phục vụ nhu cầu của con người tăng theo cấp số nhân, trong khi tài nguyên là hữu hạn và để phục vụ được nhu cầu con người, chúng ta phải tìm những dòng tài nguyên bền vững. Thay vì sử dụng nguyên liệu hóa thạch, chúng ta phải sử dụng nguyên liệu bền vững và tái tạo nhanh. Chính vì vậy, cây tre là vật liệu tái tạo nhanh. Nếu chúng ta biết cách sử dụng và biết cách chế biến tạo nên sự tiện nghi, tre sẽ có chỗ đứng trên thị trường và con người sẽ sử dụng.
– PV: Và như anh nói, nó là điều tất yếu, bởi tre vừa tiện ích vừa bảo vệ môi trường, hơn nữa tre tạo ra những sản phẩm gần gũi, thân thuộc thì sẽ được nhiều người đón nhận. Tôi thấy rằng, ngồi trên chiếc ghế tre rất thoải mái, nó có độ đàn hồi mà êm, lại rất thoáng nữa. Tại sao ghế làm từ tre lại có tác dụng như thế?
– KTS Đạt: Khi tìm hiểu bản chất của vật liệu để đưa vào sản xuất, tôi tìm hiểu tre có các ưu điểm gì hơn so với vật liệu gỗ, từ đấy tạo ra những sản phẩm chế biến được như gỗ, mà lại phát huy ưu điểm của vật liệu. Cây tre dạng ống, cấu tạo của nó là cenlulose dạng sợi, vì thế khả năng dẻo đàn hồi của tre rất tốt. Tôi đã thử áp dụng vào việc tạo ra chiếc ghế bằng những cái nan tre ghép lại với nhau theo nguyên lý hoạt động của lò xo nhíp và tạo được bề mặt ngồi như gỗ nhưng có sự đàn hồi.
– PV: Tôi đang được trải nghiệm chiếc ghế tre. Tôi đã hiểu vì sao hôm nay ngồi trên chiếc ghế này lại cảm thấy thoải mái như vậy. Nếu ai phải ngồi lâu, ví dụ như là nhân viên văn phòng, thì một chiếc ghế tre vừa thoáng mát vừa có độ đàn hồi thế này sẽ thoải mái hơn, đở bị mỏi và ê chân hơn.
Tại trường quay, chúng ta còn có một chiếc kệ sách rất đặc biệt cũng được làm từ tre. Chiếc kệ sách có độ cong mềm mại, đẹp và bắt mắt, vừa trang trí nội thất, vừa có thể lưu trữ sách, lại đặt được đồ trang trí lên được. So với gỗ thì cây tre có ưu điểm gì nổi bật hơn không ạ?
– KTS Đạt: Chia sẻ về sản phẩm này, khi thiết kế tôi đặt ra mấy tiêu chí. Tiêu chí đầu tiên đó là sự khác biệt. Đây là một vật liệu mới, nên tôi cố gắng tạo ra sự khác biệt để gây sự chú ý. Tiêu chí thứ 2 là sự tiện ích. Trước tiên đó phải là một chiếc giá sách đã, nghĩa là phải phát huy được công năng của một chiếc giá sách. Tiêu chí thứ 3 tôi đặt ra, đó là tiêu chí về đa chức năng. Một cái giá sách có khả năng trưng bày, có khả năng giới thiệu vàcó tiếng nói của sản phẩm thì sẽ thu hút và dùng được trong nhiều không gian. Từ không gian gia đình cho đến không gian trưng bày hay là những không gian triển lãm. Và cuối cùng thì cái kệ này nó cũng thể hiện được bản chất của vật liệu tre. Đó là sự ghép nối liên tục tạo nên những đường cong mềm mại.
– PV: Tôi nghĩ rằng, nếu có những kiến trúc sư, những chuyên gia đầy tâm huyết như anh Đạt, sáng tạo ra nhiều sản phẩm vừa tiện ích, vừa bền, vừa thân thiện với môi trường, giá thành lại hợp lý giống bộ bàn ghế, kệ sách này, thì không có lý do gì mọi người không quan tâm đến nó và sử dụng nó nhiều hơn.
Và một lần nữa, thay mặt những người làm chương trình Chất Việt, cảm ơn anh Đạt đã đến với chương trình ngày hôm nay và có những chia sẻ rất thú vị. Chúc anh cùng với cộng sự của mình sẽ tiếp tục phát huy niềm đam mê này mang lại nhiều giá trị mới cho cây tre trong thời gian tới đây.
Newbaboo.
Tags: newbamboo, đồ nội thất tre, Tre mới, Bamboo furniture, Vật liệu xanh